Locatie

Aan het Burgemeester Swaanplantsoen liggen, in een parkje, de resten van het voormalige kasteel Klein Poelgeest 

Ontstaan 

Klein Poelgeest werd in de veertiende eeuw gebouwd door Jan van Poelgeest, een broer van Gerrit, de bezitter het naburige Groot Poelgeest. Jan droeg zijn goed in 1386 op aan de graaf Willem IV.

Geschiedenis 

Klein Poelgeest werd waarschijnlijk verwoest tijdens het beleg van Leiden, het middeleeuwse aanzien van het huis is onbekend. 

Rond 1615 werd het huis in oude luister hersteld

Volgens de omschrijving, bij de verkoop in 1726, bevatte het huis toen onder meer vier grote zalen met fraai behangsel. De koopsom bedroeg fl 7675,-

Een vrij gedetailleerde gravure van 1730 van de toenmalige toestand door H. Spilman lijkt vrij betrouwbaar. Op een omgracht terrein is een huis te zien met kruisvensters met ontlastingsbogen daarboven. Deze details en de manier waarop de bouwmassa's zijn gegroepeerd, geven het gebouw een zeventiende-eeuws karakter. In de achttiende eeuw lag rond Klein Poelgeest een park met lanen, boomgaarden en waterpartijen. Het zuidoostelijk uiteinde droeg met zijn kommen, fontein en een hooggelegen uitkijkplaats het karakter van een lusthof. Naast het huis stond een grote boerderij ter exploitatie van omliggende wei- en akkerlanden.  

Halverwege de 18e eeuw werd Klein Poelgeest verbouwd tot een deftige buitenplaats

In 1773 overleed de laatste bewoner,  Klein Poelgeest kwam leeg te staan. In 1832 werd het huis afgebroken en het terrein afgekleid voor baksteenproductie.

Eigenaar / 

bewoners

Eerste kasteel gebouwd door Jan van Poelgeest.

In 1437 word een Jan van Poelgeest als bouwer genoemd, deze Jan is Burgemeester van Leiden. Deze Jan overlijdt in 1457 en laat zijn bezittingen na aan zijn zoon, Adriaan van Poelgeest.

Deze Adriaan is eveneens burgemeester van Leiden, hij stierf kinderloos in 1507 en liet Klein Poelgeest na aan zijn neef Gerrit van Hoochwoud. Bij zijn dood in 1526 liet hij Klein Poelgeest na aan zijn dochter Willemyne van Hoochwoud die het op haar beurt vermaakte aan haar tweede echtgenoot Steven van Blitterswijk.

In 1611 is Jonkheer Johan Hackforteigenaar, drie jaar later verkoopt hij het aan een lid van de Leidse Magistraat, Hendrick Serganszoon. 

In 1636 gaat het goed over op zijn gelijknamige zoon, die het op 28 augustus 1637 verkoopt aan Daniel Schonck.

Op 13 september 1654 werd Jonkheer Jacob van Randerode van der Aa eigenaar. Hij sterft als weduwenaar in 1672 waarna zijn oudste zoon Bonaventure, op 17 jarige leeftijd, eigenaar wordt. Hij overlijd in 1679 in een duel, waarna zijn broer en beide zusters het eigendom verkrijgen.

In 1687 werd Hugo van der Mast, baljuw en dijkgraaf van Klundert, door aankoop eigenaar. Na zijn overlijden in 1719 blijft zijn dochter er tot 1721 wonen.

Na verschillende eigenaren te hebben gehad werd op 13 januari 1726 Dirk Roos, kapitein ter zee, eigenaar.

20 december wordt het kasteel verkocht aan de patriciër Louis Trip de Marez, eigenaar van het Amsterdamse Trippenhuis. Bij zijn dood in 1773 werd alles vermaakt aan de stad Leiden, terwijl zijn nicht het vruchtgebruik had.

Bij haar dood in 1810 was het buiten al sterk vervallen. Van 1822 tot 1832 had een ver familielid nog het vruchtgebruik.

Op 5 april 1832 werden de opstallen voor fl 1790,- verkocht aan Arie Metselaar, aannemer te Maassluis die de opstallen sloopte.

In een parkje liggen de in 1988 geconsolideerde funderingen van Klein Poelgeest. Een informatiepaneel geeft kort de geschiedenis van dit riddermatige kasteeltje weer.

Foto's 

Prent 1:  Oude afbeeldingen Klein Poelgeest   

Foto  1:  Restant van Klein Poelgeest

Kastelen en Buitenplaatsen in Zuid Holland

Jaarboek 1994, Historisch genootschap Koudekerk

©2003 http://www.kasteleninzuidholland.nl

Google Maps 09-07-2008